Op grond van hun Algemene Voorwaarden zijn banken bevoegd om eenzijdig het opslagpercentage van een zakelijke financiering te verhogen. Rabobank ontleent deze bevoegdheid aan haar Algemene Voorwaarden voor bedrijfsfinancieringen. Op grond van artikel 2 van de Algemene Bankvoorwaarden rust echter op banken ook een zorgplicht bij de uitoefening van de bevoegdheid om de opslag te verhogen. In een recent verschenen uitspraak heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant de mogelijkheid om eenzijdig opslagen te verhogen, ingeperkt vanwege de zorgplicht die op een bank rust.
Opslagverhogingen
De eiser in deze zaak is een vastgoedondernemer die met Rabobank diverse geldleningsovereenkomsten heeft afgesloten. Rabobank stelt de rente die de vastgoedondernemer daarvoor moet betalen vast op basis van de Euro InterBank Offered Rate (hierna: “Euribor”). Daarnaast bepalen de Algemene Voorwaarden voor bedrijfsfinanciering dat de te betalen Euribor wordt verhoogd met een door Rabobank te bepalen opslag én dat Rabobank die opslag altijd kan wijzigen. Tot tweemaal toe heeft Rabobank onder verwijzing naar de Algemene Voorwaarden voor bedrijfsfinanciering deze opslagen verhoogd. Eiser is echter van mening dat het eenzijdig verhogen van de renteopslagen in dit geval in strijd is met de op Rabobank rustende zorgplicht die is neergelegd in artikel 2 van de Algemene Bankvoorwaarden.
Oordeel van de Rechtbank
De Rechtbank oordeelt dat Rabobank bij de gebruikmaking van de bevoegdheid om de renteopslagen te verhogen de nodige zorgvuldigheid in acht dient te nemen en rekening dient te houden met de belangen van de cliënt. Dit is volgens de Rechtbank met name van belang vanwege de zeer ruime bevoegdheid die Rabobank daarbij op grond van de letterlijke tekst van haar Algemene Voorwaarden heeft om de opslagen te verhogen. Om hier toepassing aan te geven, is noodzakelijk dat Rabobank onder meer informatie inwint over de financiële toestand van de cliënt en zijn onderneming. Dit geldt ook voor eventuele bijzonderheden met betrekking tot diens persoonlijke omstandigheden. In dit geval ging het bijvoorbeeld om recente taxatierapporten van de panden van de vastgoedondernemer. Indien Rabobank vervolgens de opslag wil verhogen, dient zij dit bij voorkeur gemotiveerd met de cliënt te bespreken en anders schriftelijk aan de cliënt kenbaar te maken. Rabobank had echter de opslagverhogingen gebaseerd op de waarde van de panden in 2013 en 2014. Op basis daarvan zou de loan-to-value verhouding te risicovol zijn. Volgens de Rechtbank heeft Rabobank hierdoor de opslagen in strijd met de op haar rustende zorgplicht verhoogd.
Conclusie
Banken mogen aldus op grond van deze uitspraak gebruik maken van hun contractuele bevoegdheid de opslagen bij een zakelijke financiering te verhogen, maar deze bevoegdheid is niet onbegrensd. Eerder is overigens al in uitspraken bepaald dat een bank de opslag evenmin mag verhogen, indien de cliënt tevens een renteswap heeft afgesloten met als doel een vaste rente te betalen.
Wilt u weten, of u met succes een opslagverhoging ongedaan kunt laten maken en de verhoogde opslagen kunt terugvorderen? Neem dan contact op met Roger Kroes (r.kroes@www.bos-partners.nl) of Jolien Derksen (j.derksen@www.bos-partners.nl).